Dziedziczenie działki - co zrobić, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu?

• Data: 2024-04-25 • Autor: Tomasz Ciasnocha

Moja babcia posiada nieruchomość podzieloną na działki budowlane. Podobno moja mama miała zapisaną jedną z tych działek. Mama niedawno zmarła. Czy tata, brat i ja będziemy dziedziczyć działkę? Czy może nie mamy do niej żadnych praw? Niestety nie znamy numerów działek czy ksiąg wieczystych (nie wiem, jak to się prawidłowo nazywa). Czy możemy jakoś pozyskać te informacje?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Dziedziczenie działki - co zrobić, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu?

Działka przekazana matce w formie darowizny a dziedziczenie

Pisze Pani, że Pani matka „miała zapisaną” jedną działkę. Jeżeli ma Pani na myśli, że Pani matka otrzymała tę działkę w drodze darowizny, to za życia nabyła prawo jej własności, a po jej śmierci działka weszła do masy spadkowej i podlegała dziedziczeniu na zasadach ogólnych. W tej sytuacji, zgodnie z art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.), spadek po Pani matce dziedziczyliby jej mąż oraz jej dzieci.

Art. 931. § 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku”.

Jeżeli „zapisanie działki” oznacza, że babcia zapisała Pani matce działkę w testamencie, to niestety prawo własności do działki na matkę nie przeszło. Nabycie prawa własności w drodze spadkobrania następuje w momencie śmierci spadkodawcy, zgodnie zaś z art. 927 § 1 K.c. nie może być spadkobiercą osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Ustalenie własności działki

Jeżeli wie Pani, gdzie znajduje się nieruchomość, tj. w jakim powiecie, może Pani zwrócić się z zapytaniem do starostwa powiatowego – ewidencji gruntów i budynków.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne:

Art. 20. 1. Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące:

1) gruntów – ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty;

2) budynków – ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych;

3) lokali – ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej.

2. W ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także:

1) właściciela, a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych – inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty i budynki lub ich części;

2) miejsce zamieszkania lub siedzibę osób wymienionych w pkt 1;

3) informacje o wpisaniu do rejestru zabytków;

4) wartość nieruchomości”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Odnalezienie działki na podstawie danych właściciela

Istnieje więc możliwość odnalezienia działki na podstawie danych właściciela. Dane ewidencji co do zasady są jawne.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne:

„5. Starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane osobowe podmiotów (…) oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane osobowe, na żądanie:

1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;

2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;

3) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1 i 2, które mają interes prawny w tym zakresie”.

Może więc Pani złożyć wniosek o wskazanie nieruchomości, co do których Pani matka jest wpisana jako właścicielka.

Przykłady

 

Przypadek braku testamentu i dziedziczenia ustawowego: Jan Kowalski, mieszkaniec Warszawy, po śmierci swojej matki dowiedział się, że nie zostawiła ona testamentu. Matka Jana posiadała działkę w Bieszczadach. Zgodnie z polskim prawem, w przypadku braku testamentu, spadek – w tym nieruchomości – przechodzi na najbliższych krewnych zgodnie z kolejnością ustawową. Jan, jako jedyny syn, wraz ze swoim ojcem jako współmałżonkiem zmarłej, stali się współwłaścicielami działki.

 

Spór rodzinny o działkę i mediacja: Siostry Anna i Maria po śmierci ojca stały się spadkobierczyniami działki rolniczej pod Krakowem. Bez testamentu, obie miały równe prawa do nieruchomości, lecz różne plany co do jej wykorzystania. Anna chciała sprzedać działkę, a Maria zamierzała ją zagospodarować. Konflikt rozwiązała mediacja, dzięki której siostry zdecydowały o podziale działki na dwie mniejsze, co pozwoliło każdej z nich realizować własne cele.

 

Potrzeba potwierdzenia własności i zabezpieczenia praw do działki: Tomek i jego brat, po śmierci dziadka, dowiedzieli się o istnieniu działki rekreacyjnej nad jeziorem, której nie wspominał ich dziadek za życia. Bracia nie posiadali żadnych dokumentów potwierdzających własność dziadka, co utrudniało formalne przejęcie spadku. Z pomocą prawnika i zgodnie z procedurą ustawową w urzędzie miasta, uzyskali dostęp do księgi wieczystej działki, co umożliwiło im formalne przejęcie nieruchomości jako spadkobierców ustawowych.

Podsumowanie

 

Dziedziczenie nieruchomości bez testamentu może prowadzić do różnych sytuacji prawnych, które wymagają zarówno zrozumienia ustawowego porządku dziedziczenia, jak i czasem mediacji między spadkobiercami. W przypadku wątpliwości co do praw własności, niezbędne może okazać się uzyskanie odpowiednich informacji z ewidencji gruntów, co pozwoli na klarowne i prawnie zabezpieczone zarządzanie spadkiem.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz wsparcia w sprawach dziedziczenia nieruchomości? Skorzystaj z naszych porad prawnych online oraz profesjonalnego sporządzania dokumentów, które pomogą Ci zabezpieczyć Twoje prawa i interesy. Zapraszamy do kontaktu! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

 

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie » Szukamy prawnika »