Umowa o dożywocie
Wszystko zależy od tego, jaką umowę zawarł Pan z babcią. Jeżeli była to umowa o dożywocie – nie musi Pan dokonywać zapłaty żadnego zachowku.
Zgodnie z treścią art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego „jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym”.
Jeżeli była to jednak darowizna ze służebnością osobistą mieszkania – zachowek przysługuje.
Roszczenie krewnych o zachowek
Proszę jednak mieć na uwadze, iż jest to roszczenie, które nie jest automatyczne, a wymaga przypomnienia się – jeżeli nikt się nie upomina, ulega ono przedawnieniu w ciągu 5 lat od śmierci babci – o ile nie pozostawiła testamentu.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Zgodnie bowiem z treścią art. 991:
„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.
Wartość zachowku to więc połowa udziału spadkowego, jaki przysługiwałby spadkobiercom ustawowy– nie wiem, ilu jest spadkobierców i jakie mają udziały. Jeżeli chodzi o wartość, to należy ją obliczyć na podstawie powyższego przepisu. Z uwagi na to, jeżeli spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenie o zachowek w graniach określonych w art. 1000 (wyrok SN z dnia 30.01.2008 r., sygn. akt III CSK 255/07).
Wartość oblicza się na podstawie stanu z dnia dokonania darowizny, a wartości z chwili spełnienia roszczenia. Nie dolicza się więc do zachowku wszelkich nakładów, jakie poczynił Pan na przedmiot darowizny.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Przykłady
Opieka nad babcią w ramach umowy o dożywocie
Pan Tomasz zawarł z babcią umowę o dożywocie, na mocy której babcia przepisała mu swoje mieszkanie w zamian za zapewnienie jej dożywotniego utrzymania. Po śmierci babci kuzynka próbowała domagać się zachowku, jednak ze względu na charakter umowy roszczenie to było bezpodstawne.
Umowa o dożywocie zamiast darowizny
Pani Maria zdecydowała się przepisać swoje gospodarstwo synowi w ramach umowy o dożywocie. Syn zobowiązał się zapewnić jej opiekę, wyżywienie i opłaty za media. Po jej śmierci pozostali członkowie rodziny nie mieli prawa domagać się zachowku, ponieważ nie była to darowizna.
Błędne założenie o zachowku
Pan Jan otrzymał od dziadka nieruchomość w drodze darowizny, a nie umowy o dożywocie. Po śmierci dziadka jego rodzeństwo wystąpiło o zachowek. Ponieważ darowizna podlega uwzględnieniu przy wyliczaniu zachowku, Jan musiał wypłacić im część należnego majątku.
Podsumowanie
Umowa o dożywocie polega na przekazaniu nieruchomości w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniego utrzymania. W przeciwieństwie do darowizny, taka umowa wyklucza roszczenia o zachowek, co zapewnia nabywcy większe bezpieczeństwo prawne.
Oferta porad prawnych
Oferujemy kompleksowe doradztwo prawne w zakresie sporządzania oraz analizy umów o dożywocie, zapewniając bezpieczeństwo prawne obu stronom. Pomożemy również w przypadku roszczeń o zachowek oraz ochrony praw nabywcy nieruchomości.
Źródła:
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
