Pismo z sądu wzywające do stawiennictwa w celu stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym bracie
• Data: 2025-10-15 • Autor: Katarzyna Bereda
Otrzymałem pismo z sądu, w którym wzywa się mnie do stawiennictwa w celu stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym bracie. Do pisma dołączono akt zgonu mojego brata z ubiegłoroczną datą. O tym, że brat zmarł, dowiedziałem się właśnie z tego pisma. Od kilkunastu lat nie miałem z nim żadnego kontaktu, wiem tylko, że był kawalerem i prawdopodobnie nadużywał alkoholu. Jestem przekonany, że brat nie miał żadnego majątku, co najwyżej długi. Proszę o informację, co mam dalej robić z tą sprawą?
Odrzuceniu spadku, gdy spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania
Rozumiem, że chce Pan spadek odrzucić, bo przypuszcza Pan, że brat nie miał majątku, ewentualnie zostały po nim długi. Jeżeli obecnie dowiedział się Pan o śmierci brata – nie był Pan na pogrzebie i nie wiedział Pan o tym, że zmarł, proszę złożyć do sądu rejonowego miejsca zamieszkania oświadczenie o odrzuceniu spadku – w mojej ocenie bowiem termin dla Pana zaczął biec od momentu odebrania przesyłki z sądu.
Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”.
Ustawodawca w art. 1015 K.c. ustanawia termin, w ciągu którego potencjalny spadkobierca powinien zadeklarować, czy spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Oświadczenie woli powinno być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 K.c.).
Pod pojęciem „dowiedzenie się o tytule powołania” należy rozumieć stan faktyczny, z którego wynika powołanie spadkobiercy. Podstawowymi jego elementami są: powzięcie przez spadkobiercę wiadomości o śmierci spadkodawcy i pozytywna wiadomość o faktach, z których wynika jego powołanie do spadku. Odrzucenie spadku powoduje, że spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku ze skutkiem ex tunc i jest traktowany tak, jakby nie dożył chwili jego otwarcia – ważne jest jednak to, aby spadek był odrzucony dopiero po powołaniu spadkobiercy do spadku, a nie wcześniej.
Zachowanie terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
Dla zachowania terminu złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wystarczające jest wniesienie do sądu (przed upływem terminu) podpisanego przez spadkobiercę oraz zawierającego niezbędne dane oświadczenia o przyjęciu bądź też odrzuceniu spadku (tak m.in. post. SN z 20.02.1963 r., I CR 109/63, Legalis; post. SN z 15.10.2015 r., II CZ 71/15, Legalis).
Dlatego też, jeżeli dowiedział się Pan obecnie o tytule powołania do spadku, termin rozpoczął dla Pana bieg. Proszę więc jak najszybciej złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku – do sądu rejonowego miejsca zamieszkania (opłata 100 zł) lub przed notariuszem. W obecnym natomiast postępowaniu o nabycie spadku proszę poinformować sąd, iż odrzucił Pan spadek – przedkładając postanowienie lub akt notarialny.
Przykłady
Pan Marek z Gdańska, lat 52, prowadził spokojne życie jako pracownik kolei. Pewnego dnia otrzymał pismo z sądu w sprawie spadkowej po bracie, z którym nie miał kontaktu od ponad 20 lat. Dowiedział się wówczas, że brat zmarł rok wcześniej i sąd prowadzi postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Marek był zaskoczony, bo nie wiedział nawet, że brat nie żyje. Przypuszczał, że po bracie mogły zostać jedynie długi. Po przeczytaniu pouczenia w piśmie sądowym i konsultacji prawnej, w ciągu kilku dni złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku w sądzie rejonowym swojego miejsca zamieszkania. Tym samym uniknął dziedziczenia potencjalnych zobowiązań finansowych.
Pani Teresa z Opola dowiedziała się o śmierci kuzyna z Warszawy, z którym nie miała żadnego kontaktu od dzieciństwa, dopiero po otrzymaniu wezwania z sądu w sprawie spadku. Zdziwiona, że została w ogóle wskazana jako spadkobierczyni, zaczęła sprawdzać, czy kuzyn pozostawił jakiś majątek. Szybko ustaliła, że nie miał nic, poza zaległościami czynszowymi i nieopłaconymi kredytami. Złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku przed notariuszem i przesłała dokument do sądu, co pozwoliło jej uniknąć problemów i niepotrzebnych kosztów.
Pan Tomasz z Wrocławia prowadził firmę transportową i pewnego dnia odebrał pismo z sądu w sprawie spadku po zmarłym wuju. Choć słyszał wcześniej o śmierci wuja, nie miał pojęcia, że może być powołany do spadku. Dopiero z pisma sądowego dowiedział się, że jako najbliższy krewny może dziedziczyć. W akcie ostrożności skontaktował się z prawnikiem i w ciągu kilku dni złożył w sądzie oświadczenie o odrzuceniu spadku, obawiając się, że wuj pozostawił długi podatkowe. Sąd przyjął jego oświadczenie, a Tomasz uniknął nieoczekiwanych konsekwencji finansowych.
Podsumowanie
Odrzucenie spadku to ważne uprawnienie spadkobiercy, szczególnie gdy istnieje ryzyko, że spadek składa się głównie z długów. Kluczowe znaczenie ma tu moment, w którym spadkobierca dowiaduje się o śmierci spadkodawcy i o swoim powołaniu do dziedziczenia – to od tej chwili biegnie sześciomiesięczny termin na złożenie oświadczenia. Warto pamiętać, że odrzucenie spadku możliwe jest zarówno przed sądem, jak i u notariusza, a szybka reakcja może uchronić przed finansowymi konsekwencjami.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie spadku? Skontaktuj się z nami – oferujemy szybkie i wygodne porady prawne online. Wyjaśnimy, co zrobić, by bezpiecznie odrzucić spadek, przygotujemy niezbędne pisma i pomożemy przejść przez całą procedurę krok po kroku. Napisz do nas – odpowiedź otrzymasz jeszcze tego samego dnia.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 październik 2015 r., II CZ 71/15
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
Szukamy prawnika »
» Prawo dzieci do domu rodziców po śmierci matki
» Dziedziczenie majątku po ojcu przez matkę i dzieci
» Pismo z sądu wzywające do stawiennictwa w celu stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym bracie
» Jak zabezpieczyć się przed zachowkiem po przekazaniu domu, umowa darowizny czy dożywocia?
» Zachowek po babci, jak rozliczyć darowiznę mieszkania z dożywociem i kiedy liczy się wartość nieruchomości?
